Prace licencjackie są pisemnymi wypowiedziami przybierającymi formę dzieł naukowych przygotowywanych przez studentów studiów I stopnia. Utwory te mają w obiektywny sposób omawiać jakiś problem teoretyczny lub praktyczny. Liczą od kilkudziesięciu do kilkuset stron (zwykle jednak promotorzy sugerują, żeby nie rozwlekać tekstu, tylko zwięźle przedstawiać zagadnienie).

Prace licencjackie mogą mieć charakter czysto teoretyczny, ale znacznie bardziej cenione są dzieła zawierające odwołania do badań, eksperymentów, obserwacji poczynionych na naturalnym albo sztucznym obiekcie badań (np. grupie ludzi). Zadaniem autora jest samodzielne wyciągnięcie wniosków z tych badań, wysnucie pewnych hipotez i ich zweryfikowanie.

W tworzeniu dzieł dyplomowych pomagają studentom promotorzy. Oni podpowiadają, wskazują kierunek poszukiwań, podsuwają wartościowe materiały, źródła, po które warto sięgnąć. Opiekunowie mogą też sugerować czy udzielać rad odnośnie zawartości tekstu, jego kompozycji, struktury. Obowiązkowo muszą przedstawić wzór pracy licencjackiej (odbywa się to zwykle na jednym z pierwszych seminariów).

Do pisania pracy licencjackiej należy się przygotować. Chodzi głównie o zebranie materiałów, uzyskanie wiedzy, ogólnego pojęcia o danym zagadnieniu. W tym celu autorzy czytają wiele książek, monografii, czasopism. W tworzeniu przydaje się też internet oraz cyfrowe źródła danych, np. statystyki dostępne na stronach urzędów i innych państwowych instytucji.